De symptomen van circo-infecties. Wie (her-) kent ze nog?

Er zijn sinds 2008 biggenvaccins beschikbaar die bescherming bieden tegen het Porcine Circovirus type 2 (PCV2), in de volksmond meestal circovirus genoemd. Omdat de meeste biggen hiermee worden gevaccineerd zien we de typisch klinische symptomen die geassocieerd kunnen worden met een circo-infectie niet meer zo vaak opduiken. Het circovirus is desondanks nog altijd een relevante ziekteverwekker in de varkenshouderij. Daarom is het zeker nuttig om na te gaan of de bescherming van uw varkens nog up-to-date is.

Circo-infectie, de klinische symptomen

Er zijn verschillende klinische ziektebeelden (1) die gepaard gaan met een circovirus infectie. Deze ziektebeelden staan gezamelijk ook wel bekend als porcine circovirus-geassocieerde ziekten (PCVD's):

1. Wegkwijnziekte

Symptomen: gewichtsverlies, slechte groei, vergrote lymfeklieren, ruw haar, bleke huid

Impact: teleurstellende productieresultaten (groei, voederconversie) en hoge sterfte bij de aangetaste dieren, vooral bij gespeende biggen en jonge vleesvarkens

2. Luchtwegproblemen

Symptomen: moeilijke ademhaling(dyspnee), longontsteking, hoest

Impact: verminderde groeitoename en voederefficiëntie

3. Maagdarmproblemen

Symptomen: diarree, darmontsteking

Impact: verminderde groeitoename en voederefficiëntie

4. Porcine Dermatitis en Nephropathie Syndroom (PDNS)

Symptomen: rode tot paarse huidletsels die voornamelijk voorkomen op de achterpoten en buik, nierontsteking, lusteloosheid en verminderde eetlust

Impact: hoge sterfte bij de aangetaste dieren

5. Vruchtbaarheidsproblemen bij zeugen

Symptomen: abortussen in de late dracht, doodgeboren biggen en mummies

Impact:  tegenvallende reproductiecijfers en grote economische verliezen als gevolg van verminderde biggenproductie

Minder klinische symptomen door de beschikbaarheid van vaccins

Klinische symptomen als een gevolg van een circovirus infectie worden door de hoge vaccinatiegraad in de varkenspopulatie steeds minder vaak opgemerkt. Toch worden er nog klinische symptomen waargenomen, ondanks vaccinatie.
De meest waarschijnlijke oorzaken hiervan zijn ⁽²⁾:

• Niet, of niet goed, vaccineren van varkens.
• Niet correct toepassen van vaccinatie bijvoorbeeld door een onjuiste dosering, gebruik van onjuiste lengte van injectienaald.
• Tijdstip van vaccinatie te laat: een natuurlijke infectie vindt meestal plaats vlak voor of vlak na de vaccinatie.
• Tijdstip van vaccinatie te vroeg: er is mogelijk interferrentie van de maternale immuniteit of het immuunsysteem van de big is nog niet voldoende ontwikkeld.
• Gelijktijdig met de vaccinatie is er sprake van een infectie met een ziekteverwekker die het het immuunsysteem onderdrukt, bijvoorbeeld PRRS.

Subklinische symptomen van een circo-infectie

Omdat de dieren geen duidelijke ziektesymptomen vertonen zijn subklinische circo-infecties moeilijker op te sporen. De subklinische symptomen komen juist het vaakst voor en kunnen een grote impacht hebben op de gezondheid en productiviteit van varkens.

1. Groeivertraging
   
   Symptomen: tegenvallende groeiprestaties en verminderde uniformiteit, zonder duidelijke klinische symptomen
   
   Impact: verminderde voederefficiëntie en langere afmestduur en/of lager eindgewicht, wat leidt hogere productiekosten en lagere inkomsten
   
   
   
2. Verminderde immuniteit
   
   Symptomen: als gevolg van een aangetaste immuunfunctie is er kans op een verhoogde gevoeligheid voor secundaire infecties
   
   Impact: hogere diergeneeskundige kosten, tegenvallende productieresultaten en verhoogde sterfte, verminderde werkzaamheid van vaccins⁽¹⁾

Conclusie

Klinische symptomen die geassocieerd zijn met een circo-infectie komen door de brede inzet van biggenvaccins minder vaak voor. Steken klinische symptomen toch de kop op dan zijn vaak fouten in het vaccinatiebeleid hiervan de oorzaak. .
Het circovirus blijft een relevante ziektewekker in varkenshouderij en daarom is en blijft het nuttig na te gaan of de bescherming van uw varkens nog up-to-dat is. Immers, ook subklinische circo-infecties kunnen een aanzienlijke impact hebben op de gezondheid en productiviteit van uw varkens.

Bronnen

1. Segalés et al. Revisiting Porcine Circovirus Disease Diagnostic Criteria in the Current Porcine Circovirus 2  Epidemiological Context. Veterinary Sciences. 2022; 9(3):110.
2. Opriessnig et al. Porcine Circovirus Type 2–Associated Disease: Update on Current Terminology, Clinical Manifestations, Pathogenesis, Diagnosis, and Intervention Strategies. Journal of Veterinary Diagnostic Investigation. 2007;19(6):591-615.