Luchtwegproblemen bij vleesvarkens zijn niet alleen een gezondheid uitdaging, maar ook een economische uitdaging. Klinische symptomen zoals koorts, koorts, verminderde eetlust lusteloosheid en kortademigheid zijn vaak zichtbaar, maar de gevolgen voor karkasgewicht en vleeskwaliteit blijven soms onder de radar. Toch kunnen longletsels zoals pleuritis en M. hyo-longontsteking leiden tot aanzienlijke verliezen per dier. In dit artikel leest u hoe deze aandoeningen de prestaties van vleesvarkens beïnvloeden, welke financiële impact ze hebben, en welke praktische maatregelen u kunt nemen om schade te beperken.
De longletsels die het slachthuis het meest waargenomen worden, zijn pleuritis (ontsteking van het longvlies en borstvlies) en bronchopneumonie of longontsteking ten gevolge van een Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo) infectie.
Foto links: Longontsteking ten gevolge van een M. hyo infectie Foto rechts: Pleuritis
In verschillende onderzoeken werd gekeken naar hoe veelvoorkomende longaandoeningen bij varkens, zoals M. hyo-achtige longontsteking en pleuritis, de prestaties van vleesvarkens beïnvloeden. Uit deze studies blijkt een duidelijk negatief verband tussen de aanwezigheid van deze longletsels en het karkasgewicht.
In een Poolse studie (1) bleek dat varkens met ernstige M. hyo-achtige longontsteking of pleuritis tot 2,77 kg karkasgewicht kunnen verliezen in vergelijking met gezonde varkens. Deze varkens produceren ook tot 1,76 kg minder mager vlees. In deze studie werd becijferd dat ernstige longletsels onder gemiddelde marktomstandigheden tot € 11,53 per varken kunnen kosten. Zelfs milde letsels kunnen leiden tot verliezen van € 2,62 tot € 3,30 per varken.
In een Nederlandse studie (2) werden vergelijkbare resultaten waargenomen. In dit onderzoek werd de leeftijd en het karkasgewicht van 41.943 varkens met gezonde longen vergeleken met deze van 5.069 varkens met M. hyo-achtige longontsteking, 6.892 varkens met pleuritis en 412 varkens met zowel longontsteking als pleuritis. Zowel de varkens met longontsteking als deze met pleuritis hadden over de gehele levensduur een 14 gram lagere dagelijkse karkasgroei vergeleken met gezonde varkens. De varkens met zowel longontsteking als pleuritis hadden een 17 gram lagere karkasgroei per dag over de gehele levensduur. Bij een slachtleeftijd van 180 dagen komt dit neer op een verlies aan karkasgewicht van 2,52 kg voor varkens met uitsluitend longontsteking of uitsluitend pleuritis en een verlies van 3,06 kg voor varkens met beide letsels.
Luchtwegproblemen zorgen niet alleen voor tragere groei en lagere karkasgewichten, maar hebben ook invloed op de vleeskwaliteit.
Uit een onderzoek uitgevoerd door de universiteiten van Belgrado en Boedapest (3) bleek dat varkens met matige tot ernstige longletsels (longontsteking en/of pleuritis) niet alleen een lager levend gewicht en lichter karkasgewicht hadden, maar ook een dikkere speklaag, een lager mager vleespercentage en een groter risico op vlees van afwijkende kwaliteit.
Varkens met longletsels vertoonden vaak afwijkende pH-waarden in het vlees (3). Dit heeft een invloed op het waterhoudend vermogen en de malsheid. Twee soorten kwaliteitsproblemen kwamen vaker voor bij varkens met longletsels:
Bij varkens met matige tot ernstige longletsels had meer dan 59% DFD-vlees en meer dan 22% PSE-vlees. Slechts 18% had vlees van normale kwaliteit. Ter vergelijking, bij de varkens met gezonde longen had 92% van de karkassen een normale vleeskwaliteit.
Deze tips helpen bij het voorkomen van verliezen door verminderde karkaskwaliteit:
Monitor de longgezondheid aan de slachtlijn: Inspecties in het slachthuis leveren waardevolle informatie op over de longgezondheid van varkens. Regelmatige beoordeling van longletsels aan de slachtlijn kan helpen bij het vroegtijdig identificeren van luchtwegproblemen.
Verschillende onderzoeken bevestigen de negatieve invloed van luchtwegaandoeningen op de kwaliteit van varkensvlees. Longletsels leiden tot een afname van gewicht en mager vleespercentage en een afwijking van de pH-waarde van het vlees ten opzichte van de norm. Dit betekent dat longletsels bij slachtvarkens niet alleen een negatieve invloed hebben op de gezondheid, het welzijn en de prestaties van dieren, maar ook op de karkaskwaliteit.