Zuigende en gespeende biggen krijgen helaas vaak te maken met luchtwegproblemen zoals hoesten en niezen. Dit brengt de gezondheid en groei van biggen, soms op de lange termijn, in gevaar. Het is daarom belangrijk om te begrijpen wat de oorzaak is van hoesten en niezen bij biggen.
Een ziekteverwekker die vaak betrokken is bij luchtwegproblemen bij jonge biggen is het griepvirus.
Om te begrijpen waarom biggen hoesten of niezen, nemen dierenartsen vaak monsters van slijm uit de luchtwegen door middel van een tracheobronchiaalswab (TBS).
De monsters worden vervolgens met behulp van PCR-onderzoek of de PathoSense onderzoeksmethode getest op de aanwezigheid van ziekteverwekkers. Deze testresultaten helpen de dierenarts bij het stellen van een diagnose en het nemen van passende preventiemaatregelen.
Een recente studie onderzocht de resultaten van testen die tussen 2020 en 2024 zijn uitgevoerd bij kraambiggen en gespeende biggen met luchtwegproblemen.(1) Deze diagnostische onderzoeken betroffen 58 verschillende Belgische bedrijven. De monsters werden getest op de aanwezigheid van ziekteverwekkers met de PathoSense onderzoeksmethode.
Afhankelijk van het bedrijf werden biggen uit één of meerdere leeftijdscategorieën bemonsterd. In totaal werden de testresultaten van 64 groepen biggen afkomstig van 58 bedrijven verzameld, 13 groepen werden bemonsterd in de kraamafdeling en 51 groepen werden bemonsterd in de gespeende biggen afdeling.
worden met een tracheobronchiaalswab
Het griepvirus werd aangetroffen bij hoestende biggen op meer dan de helft (52%) van de onderzochte bedrijven! Bij de kraambiggen waren 54% van de onderzochte monsters positief voor het griepvirus, bij de gespeende biggen bedroeg dit 45%.
Ter vergelijking, het PRRS virus, een ander virus dat vaak de oorzaak is van luchtwegproblemen bij jonge biggen werd aangetoond in 23% van de monsters van kraambiggen en in 31% van de onderzochte monsters van gespeende biggen. Het PRRS virus werd aangetroffen op een derde (33%) van de onderzochte bedrijven.
In dit onderzoek bleek het griepvirus dus vaker dan het PRRS virus de boosdoener te zijn bij luchtwegproblemen bij jonge biggen. Het griepvirus werd in meer dan de helft van de bedrijven aangetoond en het PRRS virus in een derde van de bedrijven.
Deze vroege infecties verzwakken biggen en hun longgezondheid, met onmiddellijk zichtbare effecten, maar vaak zijn er ook gevolgen op de lange termijn. Zo wees onderzoek uit dat biggen die bij het spenen besmet zijn met het griepvirus een hoger sterftepercentage hebben na het spenen dan biggen die bij het spenen niet besmet zijn met het griepvirus. (2)
De belangrijkste oorzaak van een vroege griepinfectie is de besmetting van de biggen door de zeug tijdens de zoogperiode. Daarnaast kunnen jonge biggen ook besmet worden door virus afkomstig van oudere biggen of vleesvarkens.
Wanneer zeugen tijdens de zoogperiode een griepinfectie doormaken, dan zullen ze het griepvirus uitscheiden in de uitgeademde lucht en via neusvocht en speeksel. Door het nauwe contact tussen de zeug en haar biggen tijdens de kraamperiode leidt dit gemakkelijk tot besmetting van de biggen met het griepvirus.
Het verminderen van de uitscheiding van griepvirussen door zeugen in het kraamhok is belangrijk om griep te controleren. Als zeugen na een infectie minder virus uitscheiden, dan zal er minder virusoverdracht zijn naar de zuigende biggen en zullen er bij het spenen minder biggen met het griepvirus besmet zijn. Zeugenvaccinatie is hierbij een belangrijk hulpmiddel. Onderzoek heeft aangetoond dat de kans om met griep besmette biggen te spenen significant lager is in bedrijven waar de zeugen gevaccineerd worden. (3)
Het griepvirus wordt via de lucht overgedragen. De lucht die wordt uitgeademd door varkens die met griep besmet zijn, bevat besmettelijke griepvirussen. Gezonde varkens die deze lucht inademen kunnen zo besmet worden met het griepvirus.
Daarnaast kunnen ook mensen of gereedschappen zorgen voor verspreiding van griepvirussen tussen verschillende leeftijdsgroepen. (4) Bioveiligheidsmaatregelen zoals regelmatig handen wassen of gebruik van wegwerphandschoenen, gebruik van apart gereedschap per afdeling, reinigen en desinfecteren van gereedschappen en het wisselen van kledij en laarzen per afdeling helpen bij het verminderen van de verspreiding van griepvirussen binnen het bedrijf.
Hoesten of niezen de jonge biggen? Dan kan griep de boosdoener zijn. De zeug is een belangrijke bron van besmetting van de jonge biggen. Door een combinatie van zeugenvaccinatie en bioveiligheidsmaatregelen kan men ervoor zorgen dat er minder jonge biggen besmet worden met het griepvirus.
Denkt u dat ook uw biggen lijden aan een vroege griepinfectie? Raadpleeg dan uw dierenarts.
Bronnen