Coccidiose is een veelvoorkomende aandoening bij kraambiggen en wordt veroorzaakt door een parasitaire infectie in de dunne darm. Deze infectie leidt tot beschadiging van het darmslijmvlies, wat diverse symptomen kan veroorzaken, variërend van diarree en uitdroging tot groeivertraging en verminderde uniformiteit. Hoewel de klinische verschijnselen vooral zichtbaar zijn bij kraambiggen, laten de gevolgen van een coccidiose infectie zich ook na het spenen voelen.
Coccidiose wordt veroorzaakt door de darmparasiet Cystoisospora suis. De biggen raken tijdens de eerste levensweek besmet door orale opname van oöcysten (de eitjes van de parasiet), die aanwezig zijn in een besmette stalomgeving. Nadat de oöcysten zijn opgenomen, ontwikkelt de parasiet zich in de dunne darm. Dit leidt tot beschadiging van het darmslijmvlies en een verstoorde darmfunctie.
Klinische symptomen, zoals diarree, uitdroging, en een ongelijke en verminderde groei, komen doorgaans vanaf de tweede levensweek tot uiting. De ernst van deze symptomen hangt af van factoren zoals de leeftijd van de big, de infectiedruk en de aanwezigheid van co-infecties. Biggen ontwikkelen een leeftijdsgebonden weerstand. Dit verklaart waarom klinische symptomen meestal beperkt blijven tot dieren van 2 tot 4 weken leeftijd.
Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd om de invloed van een coccidiose infectie op de dagelijkse groei te bepalen. 1 In deze onderzoeken werden de prestaties vergeleken van biggen die wel en niet behandeld werden tegen coccidiose. Afhankelijk van de infectiedruk en de leeftijd bij spenen, behaalden de tegen coccidiose behandelde biggen een speengewicht dat 0,4 tot 1,5 kg hoger was dan de onbehandelde biggen. Dit correspondeert met een gemiddelde toename van de groei met 25 gram per dag tijdens de zoogperiode. Daarnaast was er ook een betere uniformiteit van de speenbiggen. De gewichtsverschillen bleven niet beperkt tot de zoogperiode en liepen verder op tot 0,5 à 3,5 kg tegen het eind van de gespeende biggen fase. Daarenboven verbeterde de voederconversie van de gespeende biggen met gemiddeld 8,5% wanneer ze tijdens de eerste levensdagen tegen coccidiose werden behandeld. Worden de effecten tot het eind van de vleesvarkensfase becijferd, dan blijkt het gewicht bij slachten 3 tot 5,4 kg hoger en dit gewicht wordt bovendien 5 tot 12 dagen sneller bereikt.
Invloed van een coccidiose behandeling op de prestaties tijdens de zoogperiode en tijdens het verdere leven van het varken
Dat de groeiverliezen ten gevolge van coccidiose niet alleen beperkt blijven tot bedrijven met klinische symptomen, maar ook voorkomen op bedrijven met subklinische infecties, werd aangetoond in een Belgisch onderzoek. 2 Er werden vier bedrijven geselecteerd waar de aanwezigheid van de coccidiose parasiet werd vastgesteld, maar waar er geen klinische symptomen van coccidiose werden waargenomen. Op elk van deze bedrijven werden een deel van de biggen behandeld tegen coccidiose, en bleef een deel van de biggen onbehandeld. De groeiresultaten van de behandelde en onbehandelde biggen werden met elkaar vergeleken. Bij de behandelde biggen werd een gemiddelde groei van 260 g/dag genoteerd in de fase vóór het spenen, terwijl de groei bij de onbehandelde biggen 235 g/dag bedroeg. Dit betekent een significant verschil in dagelijkse groei van de kraambiggen van 25 gram.
Ondanks het feit dat coccidiose een aandoening is waarvan de klinische symptomen typisch bij kraambiggen voorkomen, laten de effecten zich ook na het spenen voelen. De darmbeschadiging die jonge biggen oplopen ten gevolge van een coccidiose infectie, vertaalt zich ook na het spenen in een verminderde groei en verhoogde voederconversie. Deze effecten worden bovendien ook waargenomen op bedrijven met subklinische coccidiose infecties, waar er geen diarree of andere klinische symptomen aanwezig waren.
Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat het speengewicht van biggen een grote invloed heeft op de latere groei als gespeende big en vleesvarken. 3,4 Varkens met een hoger speengewicht breiden dit gewichtsvoordeel verder uit na het spenen en tijdens de vleesvarkensfase. Onderzoek bevestigt dat dit ook het geval is bij biggen die een gespaard blijven van coccidiose. 1
Bronnen